Werk & projecten
‘Marte maakt het onmogelijke mogelijk met haar onweerstaanbare mix van charme, intelligentie, sensitiviteit, daadkracht en energie!’
Participatie in ruimtelijke processen
Participatiegids
gemeente Den Haag
Gemeente Den Haag heeft behoefte aan heldere afspraken voor participatie bij grote gebiedsontwikkelingen. Private initiatiefnemers, bewonersgroepen en ambtenaren ontwikkelden samen participatiebeleid hiervoor. Met hulp in de begeleiding van het proces en ontwikkeling van het materiaal. Het concept-werkmateriaal bestaat uit drie delen:
​
Participatiegids (pdf)
Samenspel per Stap (pdf)
Participatiewerkboek voor inititiatiefnemers (pdf)
​
In vier pilots wordt duidelijk of afspraken en ambties in de praktijk ook echt werken.
​
Met Jasper Benus (Dietz).
​
Participatiegereedschap
programma EemsDollard
provincie Groningen
Een gereedschapskist om tot betere participatie te komen binnen de projecten van het programma
Eems-Dollard 2050.
​
Participatiewerkmateriaal (pdf)
​
Met Maartje ter Veen (StudioMarcha)
Participatie en de Omgevingswet
Participatiegids voor
Aan de slag met de Omgevingswet
In persoonlijke verhalen delen initiatiefnemers hoe ze werken 'in de geest van de Omgevingswet'. Het online platform van het programma Aan de slag met de Omgevingswet biedt handig gespreksmateriaal om zelf aan de slag te gaan.
Aan de slag met participatie (pdf)
Participatie per fase (pdf)
Beren op de weg (pdf)
​
​
Met Anita van de Looij (7Zebra's)
Participatie en vergunningen
Unie van Waterschappen
Een loods om vergunningverleners van waterschappen op weg te helpen met het aanvraagvereiste participatie uit de omgevingsregeling.
Loods voor vergunningverleners (pdf)
Samenwerken met omgeving (pdf)
​
Met Anita van de Looij (7Zebra's)
Participatie bij
bouwplannen en initiatieven
gemeente Eindhoven
De gemeente Eindhoven reikt initatiefnemers de hand met materiaal om zelf met participatie aan de slag te gaan.
Tips voor helder proces (pdf)
Routewijzer participatie (pdf)
Participatieverslag (pdf)
​
​
Met Maartje ter Veen (StudioMarcha)​
Participatie en projectbesluit
Unie van Waterschappen
Acht waterschappen ontwikkelden aan de hand van de eigen praktijk de werkbladen: Wat zegt de wet, Afwegingskader projectprocedure, Watertaken of maatschappelijke opgaven, Participatie per projectfase, Houvast voor een participatieaanpak en sturen op transparantie (pdf)
​
​
Met Anita van de Looij (7Zebra's)
Expeditie Omgevingswet
gemeente Harderwijk
Met 7Zebra's als 'reisbegeleiders' verkenden gemeente, samenwerkingspartners en bewoners wat werken in de geest van de Omgevingswet in de praktijk betekent.
Expeditie O eerste expedities (pdf)
Volgende expedities (pdf)
​
Met Boukje Keijzer, Jessica van Koert en Lisanne van Kuppevelt (7Zebra's)
Omgevingsvisie
gemeente Zeist
Als bouwsteen voor Omgevingsvisie brachten beleidsmedewerkers van de gemeente bepalende beleidskeuzes in beeld.
Zeist door de tijd (pdf)
​
Leren over Duurzame Gronden
Rijkswaterstaat, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en Rijksvastgoedbedrijf
Drie rijksdiensten doen in praktijk allerlei ervaringen op met duurzame energieopwekking op rijksgronden. Binnen het projectteam is kennis delen nodig, net als het delen van geleerde lessen met collega's en partners in de regio. Hoe ziet zo'n leeromgeving eruit?
​
Met Anita van de Looij (7Zebra's)
Bewoners spreken zich uit
Bescherm de Kust!
Natuurmonumenten
Uit 105.000 mensen die zich zorgen maakten over de verrommeling van het kustlandschap lootten we 400 kustbeschermers. In 3 kust-ontmoetingen spraken zij over wat hun aan het hart gaat en waarvoor zij zich hard willen maken. Een Kustlied vertolkte hun emoties, de Kustagenda maakte hun acties zichtbaar.
​
Kustagenda (pdf)
Met Boukje Keijzer, Anita van de Looij en Jessica van Koert (7Zebra's)
(foto van Sebastiaan ter Burg)
Masterclass loting&burgerraden
David van Reybrouck
Het lot bepaalde dat 100 Utrechters en belangstellenden konden deelnemen aan een masterclass van David van Reybrouck. Hij kwam naar Utrecht om college en stad te steunen in de ambities op vlak van democratische vernieuwing.
​
Masterclass David van Reybrouck
​
Met Boukje Keijzer (7Zebra's)
Zelf een burgerforum organiseren - Inspiratiebundel
Steeds meer gemeenten, politieke partijen én deskundigen zien de meerwaarde van een burgerforum als participatiemethode om een geselecteerde groep te laten nadenken of meebeslissen over thema’s die complex zijn of gevoelig liggen. Deze inspiratiebundel is voor iedereen die meer wil weten over burgerfora en geeft voorbeelden van gemeenten die eerder al een burgerforum organiseerden.
​
Inspiratiebundel (pdf)
​
Met Lisa Franke (LinkedIn)
Op safari door het Dommeldal
Natuurmonumenten
Voor een goed gesprek met omwonenden van het Dommeldal gingen medewerkers en vrijwilligers van Natuurmonumenten op safari. Voorzien van reisgids en gespreksposter. De uitkomsten vertaalden we naar in een infographic.
Praatplaat over Dommeldal (pdf)
Infographic Dommeldal (pdf)
​
Energieplan Utrecht
Gemeente Utrecht
Wat moet Utrecht extra doen om de energievoorziening klimaatneutraal te hebben? Daarover ging de gemeente in 2015 met 165 gelote bewoners in gesprek.
Met medewerkers van de gemeente
ontwierp ik het proces voor het Stadsgesprek over het Energieplan.
​
Bestemmen met Burgers
GOUDasfalt
(foto van GOUDasfalt)
In het toewerken naar een nieuw bestemmingsplan voor het terrein gaat bewonersinitiatief GOUDasfalt in 5 stadslabs in gesprek over de plannen en welke ideeën en wensen er ziom het plan tot een succes maken. Als procesfacillitator begeleidde ik de stadslabs.
​
Samenwerken met stadmakers
Kompas voor samenwerken
met de stad
gemeente Rotterdam
Is Rotterdam klaar voor samenwerken met de stad? In 2016 ontwikkelden medewerkers van verschillende afdelingen in een proces met bewoners een Kompas, om beter aan te sluiten bij initiatiefnemers en beren op de weg te verjagen. In 2022 door de gemeente verder uitgewerkt in de Grote Participatie Samenvatting.
​
Kompas voor samenwerken met de stad (pdf)
Grote Participatie Samenvatting (pdf)
​
Met Boukje Keijzer (7Zebra's)
Kompas voor Initiatief
gemeente Utrecht
Om de onderlinge samenwerking te verbeteren gingen actieve bewoners, sociaal ondernemers en ambtenaren in aantal sessies met elkaar aan het werk. Met als tussenresultaten het 'Jij maakt Utrecht-festival’, een Kompas voor Initiatief en gevisualiseerde Samenwerkingsagenda.
​
Kompas voor initiatief (pdf)
Samenwerkingsagenda (pdf)
​
Met Boukje Keijzer (7Zebra's)
Werkplaats Gouda
gemeente Gouda
(foto gemeente Gouda)
Om initiatiefnemers in de stad beter van dienst te zijn zet gemeente Gouda in 2016 een werkplaats op. Medewerkers gaan met elkaar en met initiatiefnemers en raad in gesprek over ruimte maken voor initiatief. Met Werk in Uitvoering als resultaat.
​
Met Boukje Keijzer (7Zebra's)
Stadsgesprek Wij maken Utrecht
gemeente Utrecht
(foto gemeente Utrecht)
Kort na de verkiezingen van 2014 gingen raadsleden van de beoogde coalitie in gesprek met bewoners, ondernemers en maatschappelijke partners. Om de inhoud van het coalitieakkoord te richten. De eerste keer dat de gemeente oefende met het organiseren van een Stadsgesprek. We programmeerden het evenement en zorgde voor passend gespreksmateriaal.
​
Met Boukje Keijzer (7Zebra's)
De kwaliteit van participatie
Groninger Participatiewerkboek gemeente Groningen
Medewerkers van de gemeente ontwikkelden een participatieleidraad op basis van hun praktijk.
Groninger Participatiewerkboek gemeente Groningen (pdf)
​
​
Met Maartje ter Veen (StudioMarcha)
Expeditie Participatie
provincie Groningen
Ook bij de provincie Groningen werkten medewerkers samen aan een participatieleidraad uit.
Expeditie Participatie
Provincie Groningen (pdf)
​
​
Met Maartje ter Veen (StudioMarcha)
Participatievisie Hoogheemraadschap
Schieland Krimpenerwaard
Medewerkers van het waterschap ontrafelden welke 10 principes het
Hoogheemraadschap Schieland Krimpenerwaard werkt aan participatie en wat de omgeving van het hoogheemraadschap mag verwachten.
Participatievisie van het Hoogheemraadschap:
Ambities (pdf)
Principes (pdf)
​
Met Anita van de Looij (7Zebra's)
Participatievisie
Waterschap De Dommel
Ook de medewerkers van waterschap De Dommel verzamelden bouwstenen voor een participatievisie en werkmateriaal om samen te werken met de omgeving (pdf).
​
Met Marleen Laverman (site)
Participatievisie
Provincie Fryslân
In gesprek met ambtenaren van Friese provincie, gemeenten en Wetterskip over bouwstenen voor een provinciale participatievisie.
Participatieaanpak Fryslân (pdf)
​
Met Lisa Franke (LinkedIn​)
Factor P(articipatie)
Democratie in Actie
Participatie en de politiek
Bestuurlijke Meetlat
provincie Groningen
Een bestuurlijke meetlat ontwikkelden we om Provinciale Staten houvast te bieden bij het bespreken van het democratische proces rond opgaven.
​
Bestuurlijke Meetlat (pdf)
​
Welke positie kiest de raad?
gemeente Amstelveen
In gesprek met raadsleden over uitgangspunten voor de Omgevingsvisie en hun betrokkenheid bij de invoering van de Omgevingswet.
​
Routekaart voor de raad (pdf)
​
Met Boukje Keijzer (7Zebra's)
Sturen op participatie
waterschap De Dommel
